Hoe inspireren financeleaders een cultuur van vertrouwen en integriteit?

In deze reeks artikelen nemen we een aantal macrotrends onder de loep die financeleaders ertoe dwingen om de manier waarop ze hun organisatie ondersteunen te herzien. In dit artikel gaan we dieper in op vertrouwen: een belangrijk thema in het huidige economische en politieke klimaat. Financeleaders spelen een hoofdrol als het gaat om het bouwen van een cultuur van vertrouwen.

Volgens het onderzoek '2020 EY DNA of the CFO' heeft de pandemie financeleaders de kans gegeven om te laten zien dat ze een cruciale strategische rol spelen bij het transformeren van hun organisatie. Dit vraagt wel om ingrijpende veranderingen in de managementstijl van financeleaders, waaronder hun visie op vertrouwen en integriteit.

'Stakeholder capitalism' en vertrouwen

Al voor de uitbraak van COVID-19 was het sociale, politieke en economische landschap, onder de noemer 'stakeholder capitalism', aan het veranderen. Bedrijven staan onder steeds grotere druk om een economisch model te creëren dat is gericht op inclusie, maatschappelijke betrokkenheid en duurzaamheid. In een dergelijk model wordt winst niet gemaximaliseerd maar geoptimaliseerd.

Deze ontwikkeling wordt mede veroorzaakt door (potentiële ) werknemers, die slechts willen werken voor organisaties die zich inzetten voor zinvolle doelen. Ze vragen dit niet alleen voor zichzelf. Ook consumenten kopen liever bij bedrijven die integriteit tonen in de omgang met werknemers, klanten en het milieu. Consumenten zijn op zoek naar eerlijkheid, transparantie, gelijkheid en een gestroomlijnde ervaring.

Hoewel winst niet het ultieme doel is van 'stakeholder capitalism' blijkt uit onderzoek dat bedrijven met een bredere visie en zinvolle doelen sneller groeien, winstgevender zijn en jaarlijks vijf tot zeven procent beter presteren dan hun concurrenten. Hiermee scoren ze even goed als bedrijven die excelleren in governance en innovatie.

Over hoe dit de financefunctie beïnvloedt schreef Jeff Thomson, President en CEO bij het Institute of Management Accountants (IMA), dat "automation de financefunctie dichter bij bedrijfsstrategie en besluitvorming heeft gebracht. De basistaken worden namelijk aan de software overgelaten. Dit heeft op zijn beurt de rol van de CFO getransformeerd. Nog een belangrijke ontwikkeling was de opkomst van stakeholder capitalism."

Het artikel stelt dat "de traditionele rol van finance plaats heeft gemaakt voor een nieuwe realiteit. De CFO heeft nu een overkoepelende functie, waarbij prestaties worden getoetst aan de drie P's: people, profit en purpose."

Sommige critici hebben stakeholder capitalism afgedaan als een marketingstrategie van grote organisaties om te voldoen aan de veranderende behoeften en wensen van werknemers, partners, en consumenten. Toch zijn er concrete aanwijzingen dat bedrijven nieuwe praktijken adopteren die de grenzen op het gebied van vertrouwen en integriteit verleggen. Maar hoe wordt dit gemeten? Het is belangrijk om over de metrics te beschikken die de voordelen van 'stakeholder capitalism' duidelijk aantonen. Een van die initiatieven is de 'Measuring Stakeholder Capitalism'-index van het World Economic Forum (WEF). Deze index helpt CFO's om op een consistente manier te demonsteren hoe hun investeringen in mensen, de planeet en governance waarde creëren voor hun stakeholders.

In het kader van een samenwerkingsproject hebben teams van EY en andere accountants, ngo's en beleggers universele metrics op het gebied van milieu, maatschappij en ondernemingsbestuur (ESG) ontwikkeld en gepubliceerd, zodat ondernemingen op uniforme verslag kunnen uitbrengen. Deze metrics en disclosures sluiten aan bij bestaande standaarden, zodat bedrijven niet-financiële disclosures kunnen rapporteren met gangbare definities en begrippen. Volgens het onderzoek zullen naar verwachting meer dan 120 leden van de International Business Council van het WEF deze metrics invoeren, wat de weg vrijmaakt voor een bredere invoering.

Het rapport stelt: "De waarde op de lange termijn zal de ambitie van [stakeholder capitalism] wellicht verwezenlijken, vooral als CFO's het initiatief nemen om dit in de rapportages, de organisatiecultuur en de strategische besluitvorming te integreren."

Essentieel voor vertrouwen: het ontwikkelen van technologie en skills

Snelle technologische ontwikkelingen, zoals cloud-, mobiele en digitale technologieën, transformeren de manier waarop finance opereert. COVID-19, de opkomst van stakeholder capitalism en een onzeker politiek en economisch landschap hebben de vertrouwenskwestie verder aangescherpt.

Zo is gebleken dat CFO's betrouwbare technologie nodig hebben. Ze moeten kunnen vertrouwen op de data die ze ter beschikking hebben. Dit betekent ook dat hun technologiepartners continu moeten leveren op het gebied van architectuur, operationele en organisatorische beveiliging, privacy en compliance.

Ook hebben we gezien dat consumenten en bedrijven zich blijvend distantiëren van organisaties die niet aan de door hun gestelde normen en waarden voldoen. Stakeholder capitalism heeft geleid tot hogere eisen aan bedrijven in een tijd waarin het consumentenvertrouwen een historisch dieptepunt heeft bereikt. Zo nemen klanten bijvoorbeeld aankoopbeslissingen over technologie op basis van diverse factoren, zoals betrokkenheid bij het milieu, de manier waarop bedrijven omgaan met werknemers en de community en hun long-term commitment aan de klant. Het draait niet langer om snelheid en features.

Bedrijven met een bredere visie en zinvolle doelen groeien sneller, hebben een hogere winstgevendheid en presteren beter dan hun concurrenten.

Vertrouwen houdt ook verband met talent en de manier waarop financeteams werken aan de vaardigheden die in de toekomst nodig zijn. In het onderzoek van EY 'How Can the CFO Evolve Today to Reframe Finance for Tomorrow?' stelt dat naarmate markten in de toekomst vloeibaarder worden, talent ook vloeibaarder wordt. Volgens de auteurs: "De beste en slimste mensen in finance zullen waarschijnlijk voor organisaties kiezen waar ze hun vaardigheden kunnen ontwikkelen. Het ontwerpen van een toekomstgerichte talentstrategie voor finance, gebaseerd op continu en dynamisch leren, wordt een belangrijke factor om de langdurige loyaliteit en inzet van creatieve en getalenteerde financeprofessionals te verdienen en tegelijkertijd de uitdagingen van verandering en disruptie aan te gaan."

CIO en CFO: een vertrouwensrelatie opbouwen

Voor een geslaagde digitale transformatie van de onderneming moeten CFO's en CIO's samenwerken. Vertrouwen is hierbij essentieel. Ze moeten onder meer kijken naar de raakvlakken tussen finance en IT, die kunnen helpen om de bedrijfsdoelstellingen beter te verwezenlijken. Een van de grootste prioriteiten van IT-leaders is het beveiligen van de data van de organisatie. Terwijl ze de technologische investeringen en innovatie bevorderen moeten ze ook het intellectuele eigendom van hun klanten, medewerkers en organisaties beschermen.

Dit maakt het soms ingewikkeld om nieuwe innovaties te introduceren zonder de business de verstoren. De verantwoordelijkheden van CFO's zijn historisch gezien financieel van aard, met een nadruk op budgetten en winstgevendheid, terwijl de organisatie complaint blijft op het gebied van dataprotectie. Het is daarom ingwikkeld om een balans te vinden tussen compliance en strategischere ambities, die vragen om inzichten (en dus toegang tot data) in het hele bedrijf.

CFO's en CIO's moeten de handen ineenslaan om de voordelen van cloudcomputing beter te benutten. Hoewel ze verschillende verantwoordelijkheden hebben, overlappen hun prioriteiten. Ze willen het succes, de groei en de winst van een datagedreven onderneming maximaliseren.

Robynne Sisco, President en CFO bij Workday, zei in een gesprek met Workday CIO Sheri Rhodes: "Het is belangrijk dat finance en IT samenwerken aan de strategische doelen van een bedrijf. Een sterke relatie tussen de CFO en de CIO zorgt voor een sterke basis waarop bedrijven kunnen innoveren en groeien. Dit wordt absoluut doorslaggevend, zeker in een wereld die zo snel verandert als vandaag.

2021 wordt voor zowel organisaties als individuen een jaar van herstel. Vertrouwen en integriteit staan hierbij centraal. COVID-19 en 'stakeholder capitalism' hebben de regels van het spel veranderd. Organisaties moeten harder werken dan ooit om aan de verwachtingen van consumenten te voldoen en om vertrouwen op te bouwen. De financefunctie speelt hierbij een centrale rol en levert de onderneming de benodigde data om beslissingen te nemen en te begrijpen hoe succes eruitziet in een onzeker landschap. En zelfs als het einde van de pandemie in zicht komt verwachten business leaders nog steeds dat finance hen wegwijs maakt in een nieuwe wereld.