Global Finance Leader Study: Finance executives vertellen over de belangrijkste risico's

CFO's opereren in een volatiel ondernemingsklimaat gekenmerkt door o.a. geopolitieke onzekerheid en de universele dreiging van cybercriminaliteit. Deze en andere risico's worden groter omdat de wereld snel veranderd. Dit maakt risicomanagement steeds ingewikkelder.

"Ik constateer momenteel méér veranderingen in het politieke, economische en juridische landschap dan in al mijn 30+ jaar in finance bij elkaar," zegt Robynne Sisco, CFO bij Workday. "Daarom moeten CFO's en hun teams meer dan ooit in staat zijn zich snel aan te passen en in te spelen op veranderingen."

Welke risico's baren finance executives de meeste zorgen? We hebben deze vraag gesteld in ons internationale onderzoek 'Finance Redefined', waarbij we meer dan 670 CFO's en senior finance executives uit verschillende branches hebben ondervraagd. Het onderzoek toont aan de toenemende controlerende wet- en regelgeving gezien wordt als een zeer groot risico. Dit zijn de zeven belangrijkste risico's:

1. Toenemende wet- en regelgeving
2. Tempo van technologieverandering/digital disruption
3. Politieke risico's en onzekerheid
4. Cyber security risico
5. Onzekere economische omstandigheden/geringe vraag
6. Dataprivacy
7. Volatiliteit in financiële markten

Laten we hier eens dieper op ingaan.

1. Toenemende wet- en regelgeving. Met steeds complexer wordende wet- en regelgeving en toenemende controle is het geen wonder dat finance executives wereldwijd 'regulatory scrutinity' aanmerken als het grootste risico. Wijzigingen in controlerende wet- en regelgeving hebben blijvend impact op bedrijven wereldwijd, van belastinghervormingenin de Verenigde Statentot meer aandacht voor cyberbeveiliging in Azië, zoals de SingaporeCybersecurity Bill gericht op de informatie-infrastructuur.Andere ontwikkelingen omvatten PSD2 en MiFID II in Europa, evenals de nieuwe General Data Protection Regulation (GDPR), die sinds mei van kracht is. Omdat de controlerende wet- en regelgeving blijft toenemen moeten finance executives de impact hiervan op hun organisaties begrijpen en ervoor zorgen dat hun processen en technologieën flexibel zijn, zodat ze zich snel aan veranderingen kunnen aanpassen.
2. Tempo van technologieverandering/digital disruption. Het tweede belangrijke risico wat werd genoemd was het tempo van technologieverandering/digital disruption. Voor finance executives heeft dit op twee manieren impact.

Allereerst ontstaan er, door geen gelijke tred te houden met technologische veranderingen, risico's voor het bedrijf in bredere zin. Het bedrijf kan bijvoorbeeld niet snel en efficiënt genoeg beslissingen nemen om de concurrentie een stap voor te blijven, wat een bedreiging is voor het businessmodel en de bedrijfswaarde. Het is belangrijk dat CFO's samenwerken met andere onderdelen van de business om te begrijpen hoe het technologielandschap verandert en om beslissingen te nemen over de benodigde investeringen om innovatie en groei te stimuleren.

Ten tweede wordt de financefunctie zelf geconfronteerd met risico's als deze geen gelijke tred houdt met nieuwe technologieën zoals automation en data analytics. Deze technologieën stellen finance executives in staat hun operationele prestaties te verbeteren, het vertrouwen in data en cijfers te optimaliseren en innovaties, zoals geavanceerde analytics, te stimuleren. Met het oog op de toekomst kan innovatie op gebieden zoals artificial intelligence (AI) en robotic process automation (RPA) leiden tot een aanzienlijke afname in handmatig werk, en finance executives in staat stellen effectievere beslissingen te nemen.

Om gelijke tred met veranderingen te houden, moeten finance executives hun kennisniveau over de nieuwste technologieën op peil houden. Daarnaast moeten ze de digitale vaardigheden van hun team opbouwen door het aantrekken van nieuw talent en het ontwikkelen van de vaardigheden van het bestaande team.

3. Politieke risico's en onzekerheid. Hoewel van CFO's niet wordt verwacht dat ze politieke experts zijn wordt geopolitiek een steeds belangrijker onderwerp voor de C-suite-agenda. In het recente KPMG-rapport 'The CEO as Chief Geopolitical Officer' werd opgemerkt: "De huidige geopolitieke omgeving lijkt in geen enkel opzicht op wat we in het verleden hebben gezien. CEO's worden geconfronteerd met een complexer wordend geopolitiek systeem dat in een versneld tempo beweegt, en maar weinig vangnetten kent."

Er zijn in elk geval voldoende ontwikkelingen om in de gaten te houden in de huidige markt, waaronder de dreiging van nationalisme. De Brexit komt het vertrek van de UK uit de EU rap naderbij: Deloitte's Q4 2017 'CFO Survey' identificeerde de effecten van de Brexit als het belangrijkste risico voor Britse CFO's. Bijna driekwart voorspelde dat het algemene ondernemingsklimaat zal verslechteren als het Verenigd Koninkrijk de EU verlaat. Begin 2017 was dat nog 60%.

4. Cybersecurity risico. Deelnemers aan de Workday-survey noemden cyberbeveiliging als vierde urgentste risico. Er zijn de afgelopen jaren diverse geruchtmakende aanvallen geweest. Van de 2016 Bangladesh Bank-roof, waarbij 81 miljoen dollar werd gestolen, tot de WannaCry-ransomwareaanval van vorig jaar, waardoor ruim 200.000 computers in 150 landen getroffen werden.

Als bedrijven het slachtoffer van een cyberaanval worden brengt het ingrijpende verstoringen, torenhoge kosten en reputatieschade met zich mee. Vorig jaar kostte een reeks aanvallen met NotPetya-malware verschillende multinationals honderden miljoenen dollars. Accenture’s 2017 'Cost of Cybercrime Study' heeft aangetoond dat de wereldwijde gemiddelde kosten van cybercriminaliteit in 2017 11,7 miljoen dollar waren, een stijging van 27,4% ten opzichte van het voorgaande jaar.

Het managen van de impact van een mogelijke aanval is niet eenvoudig. 'The Intelligence Disconnect', een rapport van BAE Systems, onthulde een interessante disconnect in de vraag wie verantwoordelijk wordt geacht voor beveiligingsinbreuken: 35% van de C-Suite-respondenten zei dat de verantwoordelijkheid bij IT lag, terwijl slechts 19% van de IT-besluitvormers daar hetzelfde over dachten. Zoals het rapport aangeeft, is het "van essentieel belang dat organisaties werken aan het verkleinen van deze kloven in begrip, intelligentie en verantwoordelijkheid."

5. Onzekere economische omstandigheden/geringe vraag. Over het geheel genomen zijn de economische omstandigheden wereldwijd de afgelopen jaren verbeterd, waarbij de gemiddelde economische groei vorig jaar 3 procent bedroeg, het hoogste percentage sinds 2011. De stabiliteit en de marktomstandigheden variëren en zijn in sommige gebieden onzekerder dan in andere.

De 'Q4 2017 Global Economic Conditions Survey' van ACCA en IMA constateerde dat het internationale plaatje gemengd is: het vertrouwensniveau is het hoogst in Midden- en Zuid-Amerika, gevolgd door Noord-Amerika en Zuid-Azië, en het laagst in het Caribisch gebied en het Midden-Oosten. Het rapport zag ook een daling van het vertrouwensniveau in China (hoewel het vertrouwen daar historisch gezien hoog blijft) in de context van tragere expansie, met een groei van net onder de 7 procent in 2017.

6. Dataprivacyrisico. In verband met de cyberdreiging bestaat het risico dat gevoelige of vertrouwelijke data wordt geschonden. In het rapport van BAE Systems werd vastgesteld dat de diefstal van klantinformatie of persoonlijke data bij een cyberaanval de grootste bron van zorg is voor IT-besluitvormers, en de een-na-grootste voor C-suite-respondenten. Ondertussen worden bedrijven geconfronteerd met grotere uitdagingen als gevolg van de steeds strenger wordende wetten voor dataprotectie, waaronder de GDPR.
7. Volatiliteit in financiële markten. Volatiliteit in financiële markten was het laagst genoemde risico, vanwege de lage volatiliteit van de afgelopen jaren. Voor CFO's is het echter nog steeds van essentieel belang om toegang te hebben tot data en informatie over volatiliteit teneinde belangrijke investeringsbeslissingen te ondersteunen.

Gebrek aan veerkracht

Terwijl CFO's worden geconfronteerd met steeds meer risico heeft slechts 39% veel vertrouwen in hun vermogen de belangrijkste risico's beheersbaar te maken, aldus ons survey. Om dit gebrek aan veerkracht aan te pakken moeten finance executives ervoor zorgen dat risicobeoordelingen deel uitmaken van besprekingen over bedrijfsplanning. Dit maakt dat er een grotere behoefte is aan geavanceerde risk analytics om inzichten uit data te verkrijgen en snelle besluitvorming te ondersteunen. Het beschikken over de juiste technologie (en de juiste vaardigheden) is hierbij van cruciaal belang. In het artikel bij dit stuk - 'Hoe finance risicoanalyse kan transformeren voor een datarijke wereld' - komt dit probleem uitgebreider aan bod.

De volledige resultaten van het internationale onderzoek 'Finance Redefined' leest u in dit rapport. 

Over de Workday Global Finance Leader Study

Tussen september 2017 en januari 2018 werden meer dan 670 finance executives ondervraagd uit Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Azië, Oceanië en Zuid-Afrika en uit 10 verschillende branches. Meer dan een derde van de ondervraagden (38 procent) werkte bij een organisatie met een omzet van > 1 miljard dollar per jaar, 35 procent bij organisaties met een omzet tussen 500 miljoen en 1 miljard dollar en 27 procent tussen 250 miljoen en 500 miljoen dollar. Meer dan een derde van de ondervraagden had de functie van Chief Financial Officer (CFO), Finance Director of Chief Accounting Officer/Controller. De resterende ondervraagden zijn personen in senior financerollen, zoals Head of Financial Planning & Analysis of VP Financial Operations.